Vaderlandse geschiedenis

In 1934 publiceerde Anton de Kom zijn meesterwerk Wij slaven van Suriname, een politiek pamflet, geschiedschrijving en felle aanklacht tegen racisme en uitbuiting ineen. Het was het eerste boek waarin de Surinaamse geschiedenis beschreven werd vanuit antikoloniaal gezichtspunt, door een afstammeling van slaven die de gevolgen van de koloniale overheersing aan den lijve heeft ondervonden. Anton de Kom vertelt hoe het Nederlandse koloniale bewind het land en zijn inwoners onderdrukte, en hoe verschillende Surinaamse bevolkingsgroepen daartegen in opstand kwamen. Met grote eruditie schrijft hij over de verschrikkingen, maar ook over moed, veerkracht en vrijheid. Na verschijnen werd Wij slaven van Suriname in meerdere landen verboden, ook in Nederland, maar het ging desondanks in groten getale illegaal over de toonbank. Ruim anderhalve eeuw na de officiële afschaffing van de slavernij hebben het boek en zijn boodschap niets aan zeggingskracht ingeboet. Dit is een meesterwerk, op gelijke voet met Frantz Fanons De verworpenen der aarde en Multatuli’s Max Havelaar.

Het is 1650. Achter de pracht en praal van de Gouden Eeuw zijn ontluisterende intriges rond stadhouder Willem ii gaande. Spin in het web is Cornelis Musch, griffier der Staten-Generaal, een ambtenaar die er heimelijk in is geslaagd de machtigste man van de Republiek te worden. Na de verrassingsaanval van Willem ii op Amsterdam in de zomer van dat jaar en de arrestatie van zes Hollandse Statenleden, die in Slot Loevestein gevangen worden gezet, komt Musch meer en meer alleen te staan. De onthulling van alles wat hij over zijn vijanden weet is zijn ultieme wraak.

België 15 januari 2015. In Verviers vallen leden van de Speciale Eenheden binnen in een rijtjeshuis waar drie IS-terroristen broeden op een aanslag. Het vuurgevecht komt een week na de dodelijke aanslag op de redactie van Charlie Hebdo en is het begin van een terreurgolf in België en Frankrijk. In de frontlinie staat hoofdinspecteur Lionel D. van het Speciaal Interventie Eskadron (SIE). Voor het eerst getuigt een lid van het eliteteam van de federale politie over zijn leven en werk. De loodzware opleiding, de inzet op leven en dood, de dagelijkse strijd tegen gangsters en geweldenaars. Hoe zijn gezin hem overeind houdt en hij tijdens de slopende oorlog tegen de terreur opnieuw vader wordt. En hoe de jacht op Abdeslam hem en zijn collega's voorgoed verandert. 'In Verviers begon een oorlog tegen een nieuwe vijand. Die was niet onder de indruk van onze flitsgranaten en machinegeweren.'

Eind negentiende eeuw besluit Popke Bakker, zoon van de kastelein van herberg ‘De Drie Zwaantjes’ in Langweer, met zijn vrouw Dieuwke en hun negen kinderen – het zouden er vijftien worden – een garen- en -bandwinkel te beginnen in Buitenpost. De zaak P.S. Bakker wordt al gauw een begrip en groeit in de jaren die volgen uit tot een bekend modehuis in het noorden, met filialen in Leeuwarden en Groningen. De streng gereformeerde Bakkers zijn ook bestuurlijk en politiek actief. Van de kleinkinderen van Popke en Dieuwke zijn er enkelen homoseksueel, een geaardheid die ze vanuit hun gereformeerde achtergrond proberen te verbergen. Couturier Sjoerd, zijn broers Albert, Popke en Dirk, en hun neef, uitgever Bert Bakker, spelen een prominente rol in het artistieke milieu van de late jaren dertig in Amsterdam. Na de inval van de Duitsers komen zij in verzet. Uiteindelijk zal Sjoerd, die de politie-uniformen maakte voor de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister in 1943, met zijn verzetskameraden worden geëxecuteerd. Ook andere Bakkers wacht een dramatisch lot. Het is voor het eerst dat hun nazaten zich lieten interviewen over hun voorouders. Toni Boumans kreeg ook toegang tot veel persoonlijke documenten en schreef een onvergetelijk verhaal van een uitzonderlijke familie met een bewonderenswaardig moreel kompas.

Was Leopold II (1835 - 1909) een grote koning of een massamoordenaar? De vorst regeerde vanaf 1865 tot aan zijn dood in 1909 over België en was gedurende 23 jaar de soeverein van Congo-Vrijstaat. Johan Op de Beeck onderzoekt zijn echte verantwoordelijkheid daar. Leopolds leven omvatte echter veel meer dan het koloniale verleden van België. De koning vocht voor de defensie en de economische onafhankelijkheid van zijn prille natie. In zijn omgang met staatshoofden en media getuigde hij van sterk staatsmanschap, zoniet van doortrapte sluwheid. Hij regeerde over België in een van de woeligste periodes. Controversieel is ook zijn privéleven, vol koppigheid, avontuur, bizar gedrag en overspel.Na Napoleon en De Zonnekoning schrijft meesterverteller Johan Op de Beeck opnieuw een pageturner over een van de belangrijkste en kleurrijkste historische figuren uit de geschiedenis. Een meeslepend levensverhaal, actueler dan ooit.

Florence Tonk is schrijver. Ze bewerkte de scripts, expertinterviews en de uitvoerige research van de tv-serie Het verhaal van Nederland tot dit boek.

1830: koning Willem I wordt overrompeld door een revolutie in het zuiden van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Het komt tot zware gevechten. De revolutionairen, onder leiding van de Brusselse republikein Louis De Potter, winnen. De Nederlandse kroonprins Willem wil koning van België worden, maar de republikeinen verhinderen dat. De revolutionairen voeren ook onderling een ongenadige strijd, waarbij de republikeinen ten slotte geliquideerd worden door de monarchisten. Het nieuwe koninkrijk ontstaat. Maar in Den Haag geeft koning Willem de strijd voor 'zijn' België nog niet op. Een masterclass in politiek.Meesterverteller Johan Op de Beeck reconstrueert minutieus en meeslepend het ontstaan van België. Dit rijkelijk geïllustreerde boek is een must have voor iedereen die geïnteresseerd is in onze vaderlandse geschiedenis en politiek.

In ‘Hans Wiegel’ beschrijft Pieter Sijpersma het roerige leven van een van de meest talentvolle én meest controversiële politici van na de Tweede Wereldoorlog: Hans Wiegel. Er zijn weinig politici die hun stempel zozeer op de vaderlandse politiek hebben gedrukt als hij. Zijn retorisch talent, zijn ‘gewonemensentaal’, zijn gevatheid, zijn vermogen om gecompliceerde onderwerpen tot hun essentie terug te brengen en zijn humor bezorgde Hans Wiegel al snel een grote aanhang. In 1967 kwam hij als 25-jarige Gooise Amsterdammer de Kamer in, tot dan toe als jongste Kamerlid ooit. Ten tijde van het kabinet-Den Uyl profileerde hij zich als oppositieleider. Zijn finest hour als VVD-politicus beleefde hij in 1977, toen hij vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken werd (1977-1981). Tot veler verbazing verliet hij in 1982 op 41-jarige leeftijd de Haagse politiek en werd commissaris van de Koningin in Friesland.

De sigarenfabriek van Isay Rottenberg van Hella en Sandra Rottenberg is een aangrijpende geschiedenis en boeiend familieverhaal in één. Een oproep over geroofd joods bezit brengt Hella en Sandra op het spoor van de sigarenfabriek die hun grootvader, Isay Rottenberg, in 1932 overnam in het stadje Döbeln bij Dresden. Niemand, noch hun grootvader, noch hun vaders, had hun er ooit iets over verteld. De fabriek blijkt ook niet de eerste de beste, maar de modernste van Duitsland, waartegen de concurrenten fel campagne voeren. In Duitse archieven vinden ze een schat aan documenten, waarin op de voet te volgen is hoe de Nederlands-joodse ondernemer Isay Rottenberg onverschrokken strijd levert om zijn bedrijf in nazi-Duitsland te behouden. Waarom stapte hij in dit avontuur? En waarom bleef hij toen Hitler een halfjaar later aan de macht kwam? ‘Een gewetensvolle, vasthoudende speurtocht, een meeslepend verhaal, vol inkijkjes in de vooroorlogse machtsuitoefening door de nazi’s.’ - Jolande Withuis ‘Isay Rottenberg... wat een man... wat een verhaal... wat een tijd... Verleden tijd? Of valt daar ook nu iets van te leren? Ademloos leesvoer.’ - Job Cohen

Wally de Lang vertelt het verhaal van de Februaristaking in De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam. Op 25 februari 2021 is het tachtig jaar geleden dat de Februaristaking plaatsvond. Nederland was op dat moment bijna een jaar door de Duitsers bezet. De staking was een verzetsactie tegen de bezetter, een openlijk en massaal protest tegen de Jodenvervolging in Nederland en in heel Europa. De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam, waarbij 389 Joodse mannen werden opgepakt en naar Mauthausen gedeporteerd, vormden de directe aanleiding voor de Februaristaking. Wally de Lang reconstrueert de geschiedenis van die razzia en traceert de achtergrond van al deze mannen. Over de meesten was niets bekend toen De Lang aan dit onderzoek begon, er bestond zelfs niet eens een volledige namenlijst. Door grondig speurwerk heeft zij van alle mannen althans iets van hun geschiedenis kunnen achterhalen. Het boek vertelt het verhaal van hun deportatie, van wat er daarna gebeurde en hoe zij aan hun einde zijn gekomen. Ze achterhaalde soms een gezicht, van bijna allemaal is er de laatste handtekening, we weten nu waar en uit wie ze zijn voortgekomen, waar ze hebben gewoond, welke schoolopleiding ze hadden. Zo krijgt elk van hen een naam.

Femke Deen is historicus. Zij promoveerde op een boek over propaganda in Amsterdam tijdens de Nederlandse Opstand. Ze schrijft nu een biografie over Charlotte de Bourbon.Marchien den Hertog is historicus en journalist en eindredacteur van maandblad Ons Amsterdam. Met Dorine Hermans schreef ze Het verhaal van Nederland – Oranje Nassau.Emma Los is historicus en verbonden aan Stadsarchief Amsterdam. Ze is co-auteur van Amsterdam voor vijf duiten per dag en De canon van Amsterdam.

Florence Tonk is schrijver. Ze bewerkte de scripts, expertinterviews en de uitvoerige research van de tv-serie Het verhaal van Nederland tot dit boek.

Het boek bij de tv-serie Het verhaal van Nederland - Oranje NassauDe opvolger van de bestseller Het verhaal van Nederland (meer dan 30.000 exemplaren verkocht!)· Een spectaculair boek, in kleur en met veel afbeeldingen en kaarten· De meest recente inzichten over de Oranje Nassaus meeslepend verteld· Overzichtelijke tijdbalken, kaders en rubrieken· Naast dit boek bestaat Het verhaal van Nederland uit een achtdelige tv-serie en een podcastWie was Willem van Oranje? Hoe werden wij een monarchie? Het verhaal van Nederland - Oranje Nassau is een epische reis door de geschiedenis die Nederland heeft verbonden met een koninklijke familie. Op basis van de nieuwste wetenschappelijke inzichten laat dit boek zien hoe ons huidige koningshuis teruggaat tot de vijftiende eeuw. Van Johanna van Polanen, Willem van Oranje en Anna van Saksen tot aan Beatrix, Willem-Alexander en Amalia.Dit boek vertelt bekende én onbekende verhalen over de familie die als een oranje draad door onze geschiedenis loopt. Over liefde en afkeer tussen vorsten en volk. Over macht en verval, huwelijken en kinderen, geboorte en dood. Dit is het verhaal van Nederland en Oranje-Nassau.Over Het verhaal van Nederland:'Een mooi tableau van de Nederlandse geschiedenis.' NRC Handelsblad'Aanrader.' AD Mezza

Bekend van TVMet een voorwoord van Winfried BaijensRijk geïllustreerd, o.a. met beelden uit de tv-serieVijftig jaar na het sluiten van de laatste kolenmijn in Limburg gaan schrijvers Daan Doesborgh en Olivier Willemsen op zoek naar de ziel van het diepe Zuiden van Nederland. Wat maakt de provincie zo eigen? Is het de taal, het veelzijdige landschap? En welke onuitwisbare sporen heeft het roemrijke mijnverleden getrokken nu het stof goed en wel is neergedaald? Het resultaat is een veelzijdig portret van een bijzondere landstreek. Een verhaal over koempels en kameraadschap, over armoede en stoflongen, maar ook over de vastelaovend, het Limburgs en bourgondisch leven.

Prinses Marianne (1810-1883), de jongste dochter van koning Willem I en Wilhelmina van Pruisen, had een ongelukkig huwelijk. Daarom ging zij vaak op reis, vanaf 1844 veelal vergezeld door haar secretaris en minnaar Johannes van Rossum. Ook reisde zij vaak tussen de diverse kastelen en buitenplaatsen die zij had verworven in Nederland en in het huidige Italië, Duitsland en Polen. In 1849 maakte zij een bijzondere pelgrimsreis naar Palestina, onder leiding van de befaamde kenner van het Heilige Land, dominee Van Senden. Hoewel deze tocht veel aandacht kreeg in de toenmalige pers, werd verzwegen dat de prinses een geheim met zich meedroeg. In de brieven die Van Senden aan zijn familie en vrienden thuis stuurde, komen tal van interessante details voor, die licht werpen op deze pelgrimsreis en de vorstelijke reizigster. Op reis met prinses Marianne neemt de lezer mee op de vele uitstapjes die de vorstelijke reizigster ondernam. Aan de hand van dagboeken, brieven en de collectie souvenirs die dominee van Senden als geschenk kreeg van de prinses, beschrijven Kees van der Leer en Marieke Spliethoff de reizen van Marianne. Unieke negentiende-eeuwse kaarten en gravures zijn daarbij een belangrijk hulpmiddel. Zo werpen de auteurs een nieuw licht op deze spraakmakende en eigenzinnige prinses.

België 15 januari 2015. In Verviers vallen leden van de Speciale Eenheden binnen in een rijtjeshuis waar drie IS-terroristen broeden op een aanslag. Het vuurgevecht komt een week na de dodelijke aanslag op de redactie van Charlie Hebdo en is het begin van een terreurgolf in België en Frankrijk. In de frontlinie staat hoofdinspecteur Lionel D. van het Speciaal Interventie Eskadron (SIE). Voor het eerst getuigt een lid van het eliteteam van de federale politie over zijn leven en werk. De loodzware opleiding, de inzet op leven en dood, de dagelijkse strijd tegen gangsters en geweldenaars. Hoe zijn gezin hem overeind houdt en hij tijdens de slopende oorlog tegen de terreur opnieuw vader wordt. En hoe de jacht op Abdeslam hem en zijn collega's voorgoed verandert. 'In Verviers begon een oorlog tegen een nieuwe vijand. Die was niet onder de indruk van onze flitsgranaten en machinegeweren.'

JUBILEUMEDITIE Het was een historische gebeurtenis in 1995, dit jaar dus 25 jaar geleden; de verschijning van Jonathan Israels De Republiek. Dat een buitenlander zo’n boek kon schrijven over onze geschiedenis! Gerenommeerde Nederlandse historici kwamen woorden tekort. “Een magnifiek boek.” (E.H. Kossmann) “Een ongeëvenaard meesterwerk.” (W.W. Mijnhardt) “Een boek van klasse.” (A.Th. van Deursen) “Een prachtig en magistraal boek.” (P.W. Klein) De Republiek 1477-1806 geeft een onvoorstelbaar compleet en levendig beeld van de geschiedenis van de Nederlandse Republiek. De Bourgondiërs, de Habsburgers, het begin van de Reformatie en Renaissance, Alva, De Opstand, de Republiek als wereldmacht, tachtig jaar oorlog, de VOC, regenten en armenzorg, tolerantie en onderdrukking, het Twaalfjarig Bestand, Oldenbarnevelt en Maurits, de universiteiten, de kunst van de Gouden Eeuw, de stadhouderloze tijdperken, de Engelse Oorlogen, het Rampjaar, de gebroeders De Witt, de Glorieuze Revolutie, de patriotten - alles krijgt zijn plaats in dit weidse panorama. In de vernieuwde jubileumeditie zijn alle illustraties gescreend, waar nodig vervangen, en vooral: een groot aantal is van zwart-wit naar kleur gegaan. En de prijs klapt naar beneden van 75 euro naar € 59,50. Als dat geen jubileumfeestje is! Jonathan Israel (1946) is emeritus-hoogleraar moderne Europese geschiedenis aan het Institute for Advanced Study in Princeton, VS. Hij was eerder hoogleraar Nederlandse geschiedenis en instituties aan de Universiteit van Londen. Van zijn hand verschenen naast zijn meesterwerk over de Republiek een indrukwekkende trilogie over de Verlichting, en boeken over de Franse en Amerikaanse revoluties, Revolutionaire ideeën (2017) en Lopend vuur (2020).

Vijf jaar hebben ze elkaar niet gezien, Leopold III en zijn buitenlandminister Paul-Henri Spaak, sinds die nacht bij het begin van de oorlog. De regering vluchtte het land uit, de koning bleef. Vijf lange bezettingsjaren is het blijven malen, wringen, rijpen, het zogenaamde ‘tragische misverstand’ tussen hen. Het zal nog eens vijf jaar duren voordat de strijd beslecht is. Niet met een compromis, maar met een volksraadpleging die elke Belg dwingt kant te kiezen en het land tot op de rand van de burgeroorlog brengt. Het conflict tussen Spaak en Leopold is niet alleen de confrontatie van twee figuren die tijdens de oorlog andere keuzes maakten, maar van twee verschillende persoonlijkheden en tegenstrijdige wereldbeelden. Het vormt de oerknal waaruit onze hedendaagse democratie geboren wordt. Na Hoogmoed, zijn portret van Frantz Van Dorpe, die zowel in het Verdinso als het verzet carrière maakte, schrijft politiek woordvoerder en auteur Vincent Stuer verder aan onze vaderlandse geschiedenis. In REXIT kruipt hij in de huid van de historische figuren Spaak en Leopold III. Voor onze ogen transformeert hij die iconen in mensen van vlees en bloed.

Lange tijd werd de Nederlandse negentiende eeuw simpelweg afgedaan als ‘de vorige eeuw’. Geen eeuw om trots op te zijn of naar om te kijken. Maar sinds de vaak verguisde Bataafs-Franse tijd deel ging uitmaken van een ‘lange’ negentiende eeuw (1795-1914) kreeg die steeds meer een eigen gezicht. De negentiende eeuw wordt hier belicht vanuit politiek-cultureel perspectief, gebruikmakend van wat tijdgenoten vonden. Het gaat dan om grote woorden die destijds in de mond werden genomen als ‘vooruitgang’, ‘democratie’, ‘eigenheid’ en ‘anders-zijn’. Na de Bataafs-Franse tijd en het Verenigd Koninkrijk van Nederland en België komen de revolutiejaren 1830 en 1848 ter sprake. De globalisering van de tweede eeuwhelft roept de vraag op wat het bezit van een immens koloniaal rijk betekende voor Nederland in Europa. De emancipatiegolven van vrouwen, arbeiders en katholieken gaven de laatste decennia kleur. De wentelende eeuw vertelt met superieure kennis het verhaal van deze veelbewogen en veelkantige eeuw, die met het fin de siècle hier juist dynamisch en optimistisch eindigde. Niek van Sas was hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij houdt zich vooral bezig met de politiek en cultuur van Nederland en West-Europa van de achttiende tot de twintigste eeuw. Zijn werk werd bekroond met de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor de Geesteswetenschappen.

Van Trijntje tot de Leeuwinnen: de Canon van Nederland vertelt in vijftig vensters een verhaal over de historische en culturele ontwikkeling van Nederland. Sinds de lancering in 2006 heeft de Canon de tand des tijds op veel punten goed doorstaan. Maar nieuwe tijden vragen om een nieuwe editie, met nieuwe en herschreven vensters. Met dit boek kan iedereen thuis en in de klas met de canon op ontdekkingsreis door de geschiedenis van Nederland.

Tussen 2 maart en 20 juli 1943 reden 19 treinen naar Sobibor, met daarin 34.313 Nederlandse Joden. Slechts 19 van hen overleefden het vernietigingskamp. In de jaren na de oorlog overheerste het stilzwijgen. Het onmetelijke en onbevattelijke werd weggestopt en was niet in woorden te vatten. Dit gold echter niet voor Eli Cohen, hij kon er juist niet over zwijgen. In 1979 verscheen de eerste uitgave van zijn boek De negentien treinen naar Sobibor. Hierin beschrijft Cohen niet alleen de vernietiging van de Joden in concentratiekamp Sobibor, maar onderzoekt hij ook de achterliggende redenen van de Jodenvervolging. Tegen deze bredere achtergrond worden de gebeurtenissen in het kamp weergegeven: de aankomst van de treinen, het gedwongen werk, de wanhopige opstand en het gruwelijke beulswerk. Cohens De negentien treinen naar Sobibor blijkt noodzakelijk en actueel. Geredigeerd, geannoteerd en voorzien van een nawoord door Elie’s zoon Dan Cohen. Dr. Elie A. Cohen (1909 – 1993) studeerde medicijnen en werd in 1935 huisarts in Aduard. Hij was de enige uit zijn familie die Auschwitz overleefde. Hij schreef veel over de concentratiekampen en de psychische problemen die het overleven met zich meebrachten en werd door vele interviews op radio, tv en in de kranten een bekende Nederlander.

Op 8 mei 2025 zal het tachtig jaar geleden zijn dat er een officieel einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. De roep om deze dag tot nationale feestdag te maken klinkt in België elk jaar luider. En ook al ligt de oorlog ondertussen al enige tijd achter ons, alle grote en kleine verhalen zijn nog lang niet verteld. In Een meikeverjaar reconstrueert Anke Brouwers het dramatische oorlogsverhaal van haar Antwerpse familie, aan de hand van herinneringen, getuigenissen en objecten. Het is een verhaal over verzet, verlies en herstel. En over de noodzaak van herinneren. Anke Brouwers is filmdocent, programmator en auteur. Ze schreef eerder Mooi zijn en zwijgen (2023), een geschiedenis van de machtige vrouwen van het Amerikaanse stille scherm. Ze is gastvrouw van de podcast Meet the Masters van Filmfestival Oostende.

Een spion in smoking. Dit iconische beeld is geen Hollywood-bedenksel maar historisch terug te voeren op het Nederlandse verzetsepos Soldaat van Oranje. Toch bleef de spion in kwestie, Peter Tazelaar, een mysterieuze figuur. In het boek Soldaat van Oranje van zijn kameraad Erik Hazelhoff Roelfzema duikt hij op sleutelmomenten op in het verhaal, maar in werkelijkheid was Tazelaar de hoofdrolspeler tijdens een cruciale fase in de Tweede Wereldoorlog. Onbewust stond hij daarmee model voor die andere iconische spion, James Bond. In Spion in smoking reconstrueert historicus Victor Laurentius de grillige en tragische levenswandel van Engelandvaarder, geheim agent en avonturier Peter Tazelaar tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog, de dekolonisatie en de Koude Oorlog. Aan de hand van nog niet eerder gebruikt bronnenmateriaal uit het binnen- en buitenland en het familiearchief wordt voor het eerst het hele verhaal verteld van de ware Soldaat van Oranje: iemand die het avontuur voortdurend opzocht, maar tegelijkertijd worstelde met zijn oorlogservaringen en de schaduwzijde van heldenroem.

BELGIË ZOU SNEL VERDWIJNEN. Dat dachten zelfs de stichters van het land in 1830, vooral dan de diplomaten in Londen. Sindsdien is het einde van België ontelbare keren aangekondigd. Maar zelfs de Duitsers kregen de staat tot tweemaal toe niet klein. Vandaag de dag zit er voor het eerst in de geschiedenis een Vlaams-nationalist in de bestuurskamer van België. En binnenkort viert dat wankele land zijn tweehonderdste verjaardag. Die paradox grijpt Rolf Falter aan om een ambitieuze nieuwe geschiedenis van België te schrijven. Centraal staat de splijtzwam tussen Vlamingen en Franstaligen. In zeventig wervelende hoofdstukken vertelt hij hoe België toevallig ontstond, desondanks een succes werd, verscheurd raakte door taalstrijd en verlamde in federalisme. De rode draad? Onvoorspelbaarheid. Geen enkele hoofdrolspeler heeft echt greep gehad op de geschiedenis. Maar toch: hadden ze het niet allemaal anders moeten aanpakken? Dit is het verhaal van België en zijn Vlamingen, Franstaligen, Walen, Brusselaars en Duitstaligen, zoals het nog nooit is verteld. Een synthese van communautaire slagwisselingen en een gedurfde poging om ze te doorgronden. Van Hendrik Conscience en Jules Destrée tot Bart De Wever en Georges-Louis Bouchez. Dit boek is er voor iedereen die België - dat verdeelde maar vooralsnog onbuigzame land - beter wil begrijpen.

Als Pahud in mei 1942 krijgsgevangen wordt genomen door de Duitsers, beseft hij: ik heb te lang gewacht. Hij weet te ontsnappen uit een rijdende trein en is vastbesloten om zich aan te sluiten bij de geallieerden in Londen. Maar hoe komt hij daar? De Noordzee over varen is allang geen optie meer en ook de route via Scandinavië is recent opgerold. De laatste mogelijkheid is naar het zuiden, door België, Frankrijk, Spanje en Portugal, met als einddoel Gibraltar. Maar hoe veilig is deze route, en vooral: hoelang nog? Pahud loopt immens risico. Tegelijkertijd is hij in diepe rouw: zijn zoon Buuk, die eerder probeerde Engeland te bereiken, overleefde de tocht niet. Ook Pahuds eigen aankomst in Londen is allesbehalve zeker, want in elke etappe van de lange reis ligt het gevaar op de loer. Marian Rijk vertelt in De lange weg naar Londen de geschiedenis van de Engelandvaarders aan de hand van de riskante ontsnappingsroute van legerofficier Charles Pahud de Mortanges. Op meeslepende wijze weet ze een persoonlijke geschiedenis en de wereldgeschiedenis met elkaar te verbinden. Het boek verschijnt in het jaar dat we 80 jaar vrijheid vieren. Over Polderpioniers: 'Geweldig verhaal over het plattelandsleven.' - Trouw 'Marian Rijk heeft behalve een familiekroniek ook een geschiedenis geschreven van twee eeuwen Zeeuws platteland.' - NRC

De Belgische revolutie werd in 1830 in Brussel uitgeroepen in een schouwburg en ingezongen in een café. Het zaad voor de opstand was jaren eerder al geplant in een Leuvense aula en een Brusselse gevangenis. België werd bedreigd in zijn voortbestaan in grensplaatsjes als Zondereigen, Risquons-Tout, Gemmenich en Eben-Emael. De Belgen werden verrast in het kasteel van Loppem, ontgoocheld in dat van Versailles, verlaten in dat van Wijnendale en onbeschaamd nieuwsgierig in dat van Argenteuil. Verdeeld raakten ze in het Egmontpaleis en weer verenigd in de Lambermont. Doden vielen voor gerechtigheid in de straten van Borgerhout, Grâce-Berleur en Zwartberg. Zelfs een autosnelweg in Verviers, een vakantieverblijf in Poupehan, een leegstaande brouwerij in Viersel, een dennenbos in Herbeumont en een vetsmelterij in Grammene waren plaatsen van historisch belang. Het verhaal van België is een buitengewone reis langs honderd beslissende plekken die de kroniek vertellen van het land België, een canon die vooral geen canon wil zijn en het toch een klein beetje is. Met documentair fotograaf Alexander Dumarey ging Jos Vandervelden op pad om enkele van de meest onverwachte plekken uit dit boek vast te leggen, locaties waarvan de politiek-historische relevantie soms nauwelijks gekend is. Jos Vandervelden is journalist en eindredacteur van actualiteitsprogramma's bij VRT NWS. Als auteur publiceerde hij verschillende boeken, waarin hij telkens op een aparte en verrassende manier de grote geschiedenis van het land België vertelt. Alexander Dumarey is fotojournalist en documentair fotograaf met een zwak voor de loop van de tijd. In zijn werk gaat hij op zoek naar sporen van de grote bewegingen uit het verleden.

Het Pennetje; Nederlands familiealbum (1688 tot 2025): Het Pennetje, brengt vijftien opmerkelijke vrouwen, één opmerkelijke man en één opmerkelijke non-valeur tot leven. Samen geven zeventien verhalen drie eeuwen gepersonaliseerde Nederlandse geschiedenis. Een eigenwijs pennetje weeft het verleden tot één geheel, neemt de vrijheid zijn mening te geven in het heden en verrast met ‘wat men nog niet wist’. Michel Meissen: Michel (Voorhout, 1941), socioloog, wetenschappelijk medewerker, leraar, leerboekenschrijver voor havo en vwo voor het vak maatschappijleer (meer dan 500.000 leerlingen werkten met zijn boeken), dichter, schrijver van historische verhalen die hun weerslag vonden en vinden in historisch-theater.

4 augustus 1914. Het Duitse leger valt België binnen. De Belgische soldaten bieden dapper weerstand maar trekken zich vrij vlug terug in de sterk uitgebouwde vestingstad Antwerpen. Wanneer de stad valt, vluchten Belgische militairen naar Nederland. 33.000 onder hen worden geïnterneerd voor de rest van de oorlog. Nederland is niet voorbereid om deze militairen op te vangen en moet improviseren. De Belgische krijgsgevangenen worden ondergebracht in vier kampen. De levensomstandigheden zijn er allesbehalve rooskleurig, wat leidt tot spanningen, en soms gewapende tussenkomsten. Na verloop van tijd nemen de Nederlandse overheid, Belgische hulpcomités en later ook de Belgische regering initiatieven om het lot van de geïnterneerden te verbeteren. Naar het einde van de oorlog nemen de spanningen toe. Door de voedselschaarste is de Nederlandse overheid niet gewillig om de nodige voedselrantsoenen te verstrekken. De omwonenden staan steeds kritischer tegenover de kampbewoners. Voor de Belgische regering zijn de politieke activiteiten van de socialisten en de Vlaamse beweging in de kampen, die de Nederlandse regering had toegelaten, een doorn in het oog. Beide overheden sparen elkaar niet, met de geïnterneerden als slachtoffer: zij blijken ongewilde gasten te zijn en komen gehavend uit de oorlog.

In veel geschiedenisboeken vind je alleen de namen van mannen. Dit boek brengt daar verandering in met 18 portretten van Nederlandse en Belgische vrouwen die Nederland vorm gaven.

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was een wereldwonder: een natie zonder koning, een handelsimperium zonder precedent, een broedplaats van wetenschap en kunst. In dit meesterlijke cultuurhistorische onderzoek wordt de opkomst, bloei en ondergang van deze unieke republiek ontrafeld. Met een scherp oog voor detail en een brede historische visie brengt Cultuurhistoricus MJ van Hagen het tijdperk tot leven. De lezer wordt meegenomen langs de politieke en maatschappelijke transformaties die de Republiek vormden, van de Unie van Utrecht tot de Bataafse Revolutie. Grote figuren zoals Willem van Oranje, Johan van Oldenbarnevelt, Johan de Witt en Michiel de Ruyter krijgen een diepgaande behandeling, waarbij hun idealen, successen en tragische lotgevallen helder worden belicht. Dit boek biedt niet alleen een chronologische reis door de geschiedenis, maar onderzoekt ook de culturele kracht van de Republiek: haar religieuze tolerantie, haar handelsgeest en haar intellectuele bloei. "De Gouden Republiek: Cultuur en Macht in de Zeven Verenigde Nederlanden" is niet slechts een politiek en militair overzicht, maar een diepgaande cultuurhistorische verkenning..

Prinses Marianne (1810-1883), de jongste dochter van koning Willem I en Wilhelmina van Pruisen, had een ongelukkig huwelijk. Daarom ging zij vaak op reis, vanaf 1844 veelal vergezeld door haar secretaris en minnaar Johannes van Rossum. Ook reisde zij vaak tussen de diverse kastelen en buitenplaatsen die zij had verworven in Nederland en in het huidige Italië, Duitsland en Polen. In 1849 maakte zij een bijzondere pelgrimsreis naar Palestina, onder leiding van de befaamde kenner van het Heilige Land, dominee Van Senden. Hoewel deze tocht veel aandacht kreeg in de toenmalige pers, werd verzwegen dat de prinses een geheim met zich meedroeg. In de brieven die Van Senden aan zijn familie en vrienden thuis stuurde, komen tal van interessante details voor, die licht werpen op deze pelgrimsreis en de vorstelijke reizigster. Op reis met prinses Marianne neemt de lezer mee op de vele uitstapjes die de vorstelijke reizigster ondernam. Aan de hand van dagboeken, brieven en de collectie souvenirs die dominee van Senden als geschenk kreeg van de prinses, beschrijven Kees van der Leer en Marieke Spliethoff de reizen van Marianne. Unieke negentiende-eeuwse kaarten en gravures zijn daarbij een belangrijk hulpmiddel. Zo werpen de auteurs een nieuw licht op deze spraakmakende en eigenzinnige prinses.

Rosemarie groeit op zonder vader. Een foto van een onbekende soldaat, prangende vragen waar ze geen antwoord op krijgt en een familie die gebukt gaat onder veel verdriet, dat zijn haar voornaamste jeugdherinneringen. Gaandeweg ontdekt ze dat ze geboren is in een Lebensbornkliniek en dat haar vader, een oostfronter, door het Belgische gerecht ter dood veroordeeld en gefusilleerd is. Is ze dan de dochter van een oorlogsmisdadiger? Dat kan niet, daarvan is ze overtuigd, haar vader was een liefhebbende man die haar en haar moeder heel graag heeft gezien. Of niet soms? Samen met Eric Bauwens probeert ze het leven van haar vader te reconstrueren. Maar hoe schrijf je de biografie van iemand over wie je nauwelijks iets kunt terugvinden? Het wordt een intrigerende zoektocht die bij Bauwens allerhande herinneringen aan zijn eigen familie oproept. Actrice Rosemarie Bergmans is bekend van theater en televisie. In 1965 debuteerde ze in de jeugdserie Johan en de Alverman. Ze was ook te zien in televisiereeksen als Terug naar Oosterdonk, Ons geluk, Wittekerke en Circus Rondau, en in films als De potloodmoorden en Pauline & Paulette. In het Canvasprogramma Kinderen van de collaboratie getuigde ze over haar vader Jan Bergmans. Eric Bauwens is een gewezen legerofficier met een passie voor geschiedenis. Eerder schreef hij De wiegjes van　Lebensborn. Seksualiteit, voortplanting en kinderroof in het Derde Rijk (2023) en de biografieën Vader Anseele. Edward Anseele, politicus, ondernemer, mythe (2019) en Het Adelaarsjong. Het tragische leven van de zoon van Napoleon (2021).

Scheepsjournaal van de Engels-Nederlandse Expeditie tegen de Spanjaarden, bijgehouden door Hendrick Hoevenaer van 29 april tot 14 oktober 1602. Het scheepsjournaal beschrijft de zeeslag van 3 oktober 1602 voor de Vlaamse kust en een bezoek aan Koningin Elisabeth de Eerste van Engeland.

Femke Deen is historicus. Zij promoveerde op een boek over propaganda in Amsterdam tijdens de Nederlandse Opstand. Ze schrijft nu een biografie over Charlotte de Bourbon.Marchien den Hertog is historicus en journalist en eindredacteur van maandblad Ons Amsterdam. Met Dorine Hermans schreef ze Het verhaal van Nederland – Oranje Nassau.Emma Los is historicus en verbonden aan Stadsarchief Amsterdam. Ze is co-auteur van Amsterdam voor vijf duiten per dag en De canon van Amsterdam.

Bekend van TVMet een voorwoord van Winfried BaijensRijk geïllustreerd, o.a. met beelden uit de tv-serieVijftig jaar na het sluiten van de laatste kolenmijn in Limburg gaan schrijvers Daan Doesborgh en Olivier Willemsen op zoek naar de ziel van het diepe Zuiden van Nederland. Wat maakt de provincie zo eigen? Is het de taal, het veelzijdige landschap? En welke onuitwisbare sporen heeft het roemrijke mijnverleden getrokken nu het stof goed en wel is neergedaald? Het resultaat is een veelzijdig portret van een bijzondere landstreek. Een verhaal over koempels en kameraadschap, over armoede en stoflongen, maar ook over de vastelaovend, het Limburgs en bourgondisch leven.

Sinds de oprichting van de reddingsmaatschappijen in de negentiende eeuw, worden schipbreukelingen door een toegewijde organisatie de helpende hand geboden. Maar is het juist te veronderstellen dat schipbreukelingen voor die tijd aan hun lot werden overgelaten? Al vanaf de achttiende eeuw komt er meer aandacht voor het redden van mensen. Dankzij nieuwe regelgeving en wetenschappelijke publicaties groeit de kennis over hoe men een drenkeling snel en veilig aan wal kan krijgen. Maar waren de omstanders aan de kust – dichtbij de plek waar de meeste scheepsrampen zich voltrokken – ook bekend met de nieuwe inzichten? Aan de hand van een aantal scheepsrampen op de rede rondom Texel, een belangrijk handelsknooppunt in de achttiende eeuw, wordt in dit boek onderzocht wat men werkelijk wist van verdrinkingspreventie. Hoe verliepen de reddingen van de schipbreukelingen? Wie waren erbij betrokken? Wat gebeurde er met de verdronkenen en was er zorg voor de nabestaanden? Redden op de rede biedt een heldere en boeiende kijk op het reddingswezen in de Waddenzee voordat het zijn georganiseerde vorm kreeg.

Wie kan zich nog een stad voorstellen zonder superdiverse wijken aan de rand? Meer dan 150 nationaliteiten, minderheden in de meerderheid, een constant komen en gaan: het is al lang geen uitzondering meer, ook niet in Gent. Hoe komt dat? En waarom precies in die wijken? Historica Tina De Gendt dook in het verleden van haar thuisstad en vond de kiem van de superdiverse samenleving in wat zij de 'poortwijken' noemt. Deze wijken, gelegen waar tot 1860 de monumentale stadspoorten stonden, fungeren vandaag de dag als knooppunten die de stad met de wereld verbinden, net zoals poorten dat eeuwenlang deden. Hoe groeiden die de afgelopen eeuw uit tot aankomstzones, wachtkamers en opstapplaatsen? Waarom ontstonden daar de grote sociale vernieuwingen, van arbeidersbewegingen tot zelforganiserende buurthuizen en gevrijwaarde publieke ruimte? En zijn deze plaatsen, waar aangename en minder aangename botsingen voorkomen, nu ten dode opgeschreven? Met de unieke blik van straatloper-historica beschrijft Tina De Gendt hoe de poortwijken van Gent de stad en de samenleving hebben vormgegeven. Ze schrijft een alternatieve geschiedenis: niet het formele verhaal dat steeds vanuit het centrum wordt geschreven, maar het informele dat vanuit de rand vertrekt en wordt verteld, zelden opgeschreven 'Elke stad kent ze en zelfs al staan ze in geen enkele toeristische gids, locals weten ze altijd blindelings aan te wijzen: het zijn wijken waar de hele wereld lijkt samen te komen, waar je in één straat makkelijk tien verschillende talen kunt horen en de winkels vol liggen met producten die je nog nooit in de koelkast van Jeroen Meus hebt gespot. Wijken met veel jonge gezinnen, veel armoede en vooral te vaak een combinatie van beide. Wijken waar de nummerplaten gepersonaliseerd zijn, maar mensen de naam van hun buren niet kennen. Wijken waar je bij een gewoon rijhuis moet kiezen tussen zeven bellen. Dat soort wijken. Daarover gaat dit boek. Want in die wijken, die poortwijken, is de voorbije tweehonderd jaar een belangrijk maar onbekend deel van onze geschiedenis geschreven. Hier, in deze broedplaatsen van de wereld, is de "superdiverse samenleving" geboren.'

De geschiedenis van de Vlaamse literatuur is een indrukwekkende reis door de tijd, van de vroege middeleeuwen tot het begin van de 21ste eeuw. In de vroege middeleeuwen vonden we rijke resiverhalen, dierverhalen en liederen, met werken als Van den vos Reynaerde en de Antwerps Liedboek, en figuren zoals Hendrik van Veldeke. De mystieke en geestelijke literatuur, met grote namen als Hadewijch en Jan van Ruusbroec, legde de basis voor diepzinnige filosofische en religieuze reflecties. De ridderromans, zoals Karel ende Elegast en Walewein, weerspiegelden de idealen van de tijd. De late middeleeuwen brachten rederijkers en toneelstukken als Mariken van Nieumeghen en Elckerlijcn. De Vlaamse literaire veerkracht kwam tot uiting in auteurs als Jan van der Noot en Gerbrand Bredero. In de 19de eeuw, met de romantiek van Hendrik Conscience en Guido Gezelle, kwamen nationale thema’s naar voren. Het realisme, symbolisme en naturalisme volgden in de 19de en vroege 20ste eeuw, met schrijvers als Cyriel Buysse en Maurice Maeterlinck. Modernisme, expressionisme, en postmodernisme markeren de 20ste eeuw, met invloedrijke stemmen zoals Paul van Ostaijen, Hugo Claus, en Harry Mulisch.

Leiden kent een rijke geschiedenis. In vele artikelen en boeken is de stad, of een deel van haar geschiedenis, uitgebreid en/of genuanceerd beschreven. Dit boek wil daarentegen een korte, overzichtelijke samenvatting geven. In zeven vogelvlucht en andere tekeningen met begeleidende tekst wordt het verhaal van de stad, van de vroege middeleeuwen tot de huidige tijd, geschetst. De geschiedenis is weliswaar rijk, maar in de stad heerste vaak grote armoede. De kerk deelde daarom soep, brood, kleding en/of brandstof aan armlastige inwoners uit. Ook was er de zorg voor wezen en bejaarden. Het Diaconaal Centrum De Bakkerij staat in deze traditie nog steeds hulpbehoevenden bij. De manier van helpen in deze tijd is anders en divers. De geschiedenis van die diaconale hulp krijgt in dit boek z’n natuurlijke plaats.