Geschiedenis algemeen

De politieke heerschappij over Indonesië was in het begin van de negentiende eeuw van de VOC overgegaan naar de Nederlandse regering. Om de winst te vergroten werd het Cul-tuurstelsel ingevoerd, een serie maatregelen die de planters in staat stelde waardevolle landbouwproducten te verbouwen, in plaats van alleen voedingsmiddelen zoals rijst. Daarbij werd een belastingstelsel ingevoerd waarvan de ambtenaren volgens een commis-siesysteem werden beloond. De combinatie van deze twee maatregelen veroorzaakte een wijdverbreide corruptie, die resulteerde in grote armoede en hongersnood onder de inheemse bevolking. Douwes Dekker (Multatuli) schreef Max Havelaar als een aanklacht tegen het misbruik van het cultuurstelsel, tegen herendiensten, en tegen plichtsverzuim door Nederlandse ambte-naren in Nederlands-Indië. Tot Dekkers frustratie werd het werk als zodanig niet serieus genoeg genomen maar het boek maakte van Multatuli meteen een bekende schrijver. Naast de aanklacht was er nog een ander motief voor Multatuli om dit boek te schrijven. Na zijn ontslag als assistent-resident in Nederlands-Indië was Multatuli tot bittere armoede vervallen. Hij hoopte op eerherstel en een nieuwe ambtelijke functie in de kolonie. Hij was zelfs bereid van publicatie af te zien, indien door de toenmalige regering aan zijn wensen zou worden voldaan. In een brief aan zijn vrouw Tine gedateerd 20 november 1859 licht hij dat toe. Die wensen hielden onder andere in dat hij op Java tot resident werd benoemd, herstel van zijn diensttijd zodat hij gewoon pensioen zou krijgen over die jaren, een ruim voorschot en hij wilde benoemd worden in de orde van de Nederlandse Leeuw. Dat lintje zag hij vooral als eerherstel en als een blijk van erkenning. In de onderhandelingen werd Dekker eene convenable betrekking aangeboden in West-Indië, in ruil voor het ach-terhouden van het boek. Maar dat was Dekker niet genoeg. In een brief aan koning Willem III schrijft Dekker dat hij het aanbod afgewezen heeft. "of de koffieveilingen van de Nederlandse Handelmaatschappij" Multatuli had vele redenen om voor deze ondertitel te kiezen. Zo was het in de negentiende eeuw gebruikelijk om een ondertitel te gebruiken en deze is gebruikt om de ironie van Multatuli naar voren te brengen. De lezer werd op het verkeerde been gezet en bleef met de vraag zitten of dit werk wel of geen fictie was. In het boek komt deze ironie verder naar voren doordat ook Droogstoppel wordt erdoor misleid. Hij schrijft dat het boek de koffieveilingen van de Nederlandse Handelmaatschappij zal gaan heten, een onderwerp dat hem zeer interesseert, maar gaandeweg merkt hij dat het boek daar niet over gaat. een andere reden is dat de Nederlandse Handelmaatschappij op deze manier voor Dekker het symbool voor de onderdrukking en uitbuiting van de Javaan en de koloniale politiek staat. In de tijd dat het werk geschreven werd was er veel te doen rondom koffie en Multatuli speelde in op de actualiteit. Multatuli wilde gelezen worden, en greep daarvoor elk middel aan: de ondertitel trok de aandacht, en verleidde lezers om het boek aan te schaffen en te lezen.

Meesterverteller Bart Van Loo neemt de lezer op sleeptouw langs duizend jaar Europese geschiedenis. Zijn zoektocht voert hem naar het ontstaan van de Nederlanden in de vijftiende eeuw. En wat blijkt? De Lage Landen zijn een Bourgondische uitvinding. De Bourgondiërs vertelt de geschiedenis van de vroege Nederlandse eenwording. Het is een wonderlijk relaas van ontbolsterende steden, ontwakend individualisme en uitstervende ridderidealen. Van schizofrene koningen, doortastende hertogen en geniale kunstenaars. Terwijl de Bourgondische hertogen met veldslagen, huwelijken en hervormingen de versnipperde Lage Landen tot één geheel smeedden, ontstonden onder hun impuls de onvergetelijke werken van Klaas Sluter, Jan van Eyck en Rogier van der Weyden. Bart Van Loo’s even spannende als leerrijke verkenning van de middeleeuwen groeit gaandeweg uit tot een indrukwekkende cultuurgeschiedenis. Meeslepend en erudiet vertelt hij waar wij vandaan komen. Een wervelend verhaal van brandstapels en banketten, pest en steekspelen, Jeanne d'Arc, Jan van Eyck, Filips de Goede en het Gulden Vlies. '‘Van Loo’s kracht is zijn enthousiaste verteltrant. In zijn boek zit een tv-serie van minstens vier seizoenen à la ‘The Crown, of een film als The Favorite over de verwikkelingen aan het Britse hof van Queen Anne.’' Vrij Nederland 'Liefhebbers van etymologie zullen genieten.' En route 'Van Loo vertelt je als een goede vriend over een historische reis vol opwindende gebeurtenissen die vaak een verrassende wending nemen.' Maison en France

In 'Selma' roept Carolijn Visser op meesterlijke wijze de sfeer op van het schrale, revolutionaire Peking. Ze schildert de grote parades ter ere van de Volksrepubliek, de ideologische blindheid van westerse fellowtravellers, de grote hongersnood en uitzinnige Rode Gardisten die alles wat westers en oud was vernielden. De joodse Selma Vos groeide op in IJmuiden en wist tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de nazi's te ontkomen. Tijdens haar studie in Cambridge ontmoette ze Chang Tsao, de man van haar leven. Na de geboorte van hun kinderen, Greta en Dop, bouwden ze een bestaan op in het China van Mao. Chang was vooraanstaand lid van de Partij en leidde het Psychologisch Instituut, toch bleven Selma en haar kinderen buitenstaanders. Tijdens de Culturele Revolutie werd Chang uit zijn functie gezet en door zijn collega's aangevallen. Selma, lerares aan de Tweede-talenschool, werd uiteindelijk samen met hem gearresteerd. Zij was de enige Nederlander die in China woonde ten tijde van Laat Honderd Bloemen Bloeien, de Grote Sprong Voorwaarts en de Culturele Revolutie. Selma en haar gezin werden slachtoffers van de grootse idealen van de maoïstische heilstaat, de Culturele Revolutie betekende uiteindelijk de ondergang van het hele gezin. Selma behoort tot de hoogtepunten in Carolijn Visser's oeuvre.

Vijf jaar lang werkte David Van Reybrouck aan zijn monumentale Revolusi. Hij interviewde bijna tweehonderd mensen, de laatste nog levende getuigen van de onafhankelijkheidsstrijd, in Indonesische rusthuizen, Japanse miljoenensteden en op verafgelegen eilanden. Ook in Nederland bracht zijn onderzoek tal van nieuwe verhalen aan het licht. De veelheid aan perspectieven en herinneringen weeft Van Reybrouck samen tot het aangrijpende verhaal van de Indonesische onafhankelijkheid. Zo toont hij hoe een nieuwe wereld vorm kreeg: in bloed, in pijn, met hoop. De onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië, die zijn hoogtepunt bereikte in de jaren veertig van de vorige eeuw, is lang gezien als een conflict tussen kolonisator Nederland en het gekoloniseerde Indië. Maar in werkelijkheid was het wereldgeschiedenis. David Van Reybroucks Revolusi is het eerste boek dat de strijd lostrekt uit het nationale perspectief en het belang ervan toont als mondiale gebeurtenis. Indonesië was het eerste land dat na de Tweede Wereldoorlog zijn onafhankelijkheid uitriep. Na de Japanse bezetting verzetten jonge rebellen zich gewapenderhand tegen elke nieuwe vorm van overheersing. Britse, Australische en vooral Nederlandse troepen moesten rust en orde brengen, maar hun aanwezigheid leidde juist tot het ontvlammen van de eerste moderne dekolonisatieoorlog. Die strijd inspireerde onafhankelijkheidsbewegingen in Azië, Afrika en de Arabische wereld, zeker toen het vrije Indonesië in 1955 de legendarische Bandung-conferentie organiseerde, het eerste wereldcongres zonder het Westen. De wereld had zich met de Revolusi bemoeid en de wereld was erdoor veranderd.

Dit is het vervolg op het immens succesvolle in 2004 verschenen 'In Europa'. Waar bij 'In Europa' de focus ligt op de in zoveel opzichten gruwelijke 20ste eeuw, getekend door twee wereldoorlogen, gaat 'Grote verwachtingen' over de eerste twee decennia van de eenentwintigste eeuw. Geert Mak schetst de sfeer en stemming tijdens de eeuwwisseling, het optimisme dat toen hoogtij vierde maar gaandeweg verdween, de gevoelens rond de invoering van de euro, de gevolgen van de aanslag op de Twin Towers, de toestand in Oost-Europa en Rusland, de bankencrisis, de Verenigde Staten, Noord- versus Zuid-Europa en de zich aandienende vluchtelingencrisis. Eind 2020 werd hier een epiloog aan toegevoegd, over de totaal onverwachte coronacrisis. Inmiddels is 'Grote verwachtingen' in tien talen vertaald. In 2021 verscheen de Engelstalige geactualiseerde editie, met onder andere een analyse van de Brexit, de gevolgen van het Trumptijdperk en de pandemie die nog niet voorbij was. Deze Nederlandse uitgave is eveneens verrijkt met die actualisering.

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog ontdekt Jan Zwartendijk, de Nederlandse consul in Kaunas (Litouwen), een manier om duizenden uit Polen gevluchte Joden het leven te redden: hij voorziet hen van een visum voor Curaçao. Ze reisden daarmee met de Trans Siberië Express naar Japan, van waaruit ze zich over de hele wereld verspreidden – vrijwel allen overleefden de oorlog. In korte tijd schreef Zwartendijk koortsachtig duizenden visa uit. Jan Brokken beschrijft de lotgevallen van veel van de ontkomen Joden in een meeslepend epos, waarin een treffend beeld wordt geschetst van die wanhopige tijd. De rechtvaardigen is een les in moed, en in het maken van de juiste keuzes op het juiste moment.

In ‘Eens ging de zee hier tekeer’ vertelt Eva Vriend de geschiedenis van de Zuiderzee en IJsselmeer. Op 28 mei 1932 werd de Afsluitdijk gedicht. De kustbewoners stonden erbij, keken ernaar en moesten zich zien te redden. Wat betekent zo’n ingrijpende verandering voor de cultuur, de identiteit en de toekomstdromen van mensen, tot op de dag van vandaag? Aan de hand van de levensgeschiedenissen van vier vissersfamilies uit Urk, Volendam, Spakenburg en Wieringen vertelt Eva Vriend een groots verhaal over de innige band met het water, de veerkracht die vereist is om vooruit te komen en vissersbloed dat kruipt waar het niet gaan kan. Volgens het DWDD Boekenpanel is dit ‘een ontroerend boek in de traditie van Geert Mak en Frank Westerman’.

Tijdens de research voor haar historische romans stuitte Simone van der Vlugt op allerlei bijzondere verhalen, die ze nu in haar eerste non-fictieboek deelt. Wij zijn de Bickers! vertelt het meeslepende verhaal van de Amsterdamse regentenfamilie Bicker, bekend van burgemeester Andries Bicker en Bickerseiland. We maken kennis met ze in de zestiende eeuw, als ze hun positie te midden van de stadselite innemen, en volgen ze naar de zeventiende eeuw, als ze op het toppunt van hun macht komen. Zowel de familie als de stad Amsterdam heeft in de Gouden Eeuw een belangrijk stempel gedrukt op de geschiedenis. Ook de periode na die glorietijd maken we met de familie mee, via Wendela Bicker, de vrouw van Johan de Witt, die in een woelige tijd leefde. De grote gebeurtenissen in de geschiedenis worden afgewisseld met beschrijving van feesten, kleding, geboorten, liefde en vriendschap, die een kleurrijk en invoelbaar beeld schetsen van het leven in die tijd, zoals alleen Simone van der Vlugt dat kan. Simone van der Vlugt is een van Nederlands grootste schrijvers van historische romans, thrillers en jeugdboeken. Ze ontving diverse prijzen, waaronder de NS Publieksprijs, en haar werk is wereldwijd vertaald. Van haar boeken zijn in Nederland ruim 2,5 miljoen exemplaren verkocht.

Anna Diender werd er niet geboren, maar ze voelde zich er in alles mee verbonden. Met Schokland, die magische plek midden in de strakke Flevopolder. Lange tijd was Schokland een levendig visserseiland in de Zuiderzee. Het was de thuishaven van Anna’s grootouders. Tot de overheid in 1859 besloot om het eiland te ontruimen. Later, met de afsluiting en inpoldering, verdween het voorgoed van de kaart. Maar dit betekende allerminst het einde van het Schokker verhaal voor Anna en voor vele duizenden nazaten. In Het eiland van Anna laat Eva Vriend zien hoe de geschiedenis generaties lang kan doorwerken. Aan de hand van de gewone vissersdochter brengt ze het verdwenen eiland tot leven. Ze vertelt over de ontberingen, de vele overstromingen en de dramatische ontruiming. Over wortels, migratie en identiteit. Maar bovenal gaat het over hoe iedereen op zoek is naar een ‘thuis’. En dat kan ook, zoals bij Anna, een eiland zijn dat allang niet meer bestaat.

Herziene en uitgebreide editie. De Franse Revolutie en Napoleon: de twee verhalen uit de westerse geschiedenis die het meest tot de verbeelding spreken, in een bevattelijke en meeslepende vertelling. Napoleon fascineert. Hij is een van de meest invloedrijke figuren uit de geschiedenis. Maar Napoleon roept ook enorm veel vragen op. Hoe kwam het dat een onbekende Corsicaan erin slaagde om de Franse bevolking ervan te overtuigen dat hij de man was op wie iedereen zat te wachten? Wie was de keizer die vechtend door Europa trok, miljoenen slachtoffers maakte en strandde in een drassige weide nabij Waterloo? Bart Van Loo gaat op zoek naar de mens achter de mythe. Hij vindt antwoorden in de boeiende en uiterst woelige periode van de Franse Revolutie, toen de oude wereld verging en alles anders werd. De schaduw van die revolutie zou altijd over Napoleon blijven hangen.

In De mannen van Poetin onthult onderzoeksjournalist en voormalig correspondent in Moskou Catherine Belton het verhaal over de machtsgreep van Vladimir Poetin en zijn KGB-trawanten. Mede aan de hand van exclusieve interviews met belangrijke insiders vertelt Belton hoe de mannen van Poetin een nieuwe club van oligarchen vormden, zich meedogenloos allerlei bedrijven toe-eigenden, de economie overnamen, miljarden overhevelden, de scheidslijnen tussen de politieke macht en de georganiseerde misdaad lieten vervagen, tegenstanders uitschakelden en vervolgens hun rijkdom en macht gebruikten om hun invloed in het Westen uit te breiden.Beltons verhaal strekt zich uit van Moskou tot Londen en van Zwitserland tot het Amerika van Donald Trump. De mannen van Poetin is een aangrijpend en vooral angstaanjagend relaas over de teloorgang van de hoop op een nieuw Rusland, en de ernstige gevolgen daarvan voor zijn inwoners, en vooral voor de wereld.Journalist en schrijver Catherine Belton was jarenlang correspondent in Moskou voor The Financial Times. Ze woont in Londen. De mannen van Poetin werd benoemd tot boek van het jaar door The Economist, The Financial Times, The New Statesman en The Telegraph. Op de publicatie volgden vijf rechtszaken door Russische oligarchen en Rosneft.‘Meedogenloos en overrompelend. Dit is het indrukwekkendste relaas over de opkomst van Poetin tot nu toe. Belton biedt de meest gedetailleerde en meeslepende versie van dit verhaal, gebaseerd op tientallen interviews met oligarchen en Kremlininsiders, evenals voormalige KGB-agenten en Zwitserse en Russische bankiers. Duizelingwekkend... Een prachtig boek.’The Guardian‘Zeker het best gedocumenteerde boek over deze materie.’Raymond van den Boogaard, De Groene Amsterdammer‘De onbevreesde Belton sprak met figuren met ongelijke belangen, spoorde documenten op en followed the money. Het resultaat is een nauwgezet portret van de kring van Poetin en van de opkomst van het “KGB-kapitalisme” – een vorm van meedogenloze vermogensopbouw die is ontworpen om de belangen te dienen van de Russische staat.’The New York Times Book Review‘Beltons boek is vlot geschreven, bevat grondig onderzoek en staat vol met nieuwe – of in ieder geval niet algemeen bekende – feiten. Dit is een fantastisch journalistiek boek, geschreven met oog voor een goedlopend verhaal en meeslepende personages.’The Spectator‘In haar schokkende nieuwe boek onthult Catherine Belton hoe een handvol KGB’ers sinds eind jaren tachtig door middel van het witwassen van vele miljarden het Westen ontwricht en zichzelf verrijkt.’Michel Krielaars, NRC Handelsblad ●●●●●‘Boeken over het moderne Rusland zijn er in overvloed. Belton heeft ze allemaal overtroffen. Haar boek is het beste en belangrijkste over het moderne Rusland.’The Times‘De personages in Catherine Beltons studie zijn buitengewoon en een Netflix-miniserie waardig. Dit is het moderne Rusland in zijn volle, huiveringwekkende glorie. Belton laat geen middel onbeproefd in haar uiteenzetting over hoe de Russische president en zijn “mannen” het grootste land ter wereld domineren, en hoe ze zover zijn gekomen.’The Financial Times

De grote verkiezingswinst van Geert Wilders, de groei van extreemrechts in andere Europese landen, de mogelijke terugkeer van Donald Trump: personen en partijen die het niet zo nauw nemen met de rechtsstaat hebben de wind in de zeilen. Onze democratie wordt in toenemende mate bedreigd, wat herinneringen oproept aan de vorige eeuw. Want nog niet eens zo heel lang geleden zagen onze voorouders hun regeringen zwichten voor fascisme, nazisme en communisme. Ook zij vertrouwden erop dat de rechtstaat het wel zou overleven – ten onrechte. Hoe kunnen wij voor- komen dat we dezelfde vergissing begaan? In Over tirannie reikt historicus Timothy Snyder twintig praktische strategieën aan om de democratie te beschermen tegen een autoritaire overheid en tegen zogeheten sterke leiders. De herdruk van deze moderne klassieker, schitterend geïllustreerd door kunstenaar Nora Krug, is nu noodzakelijker dan ooit.

Blik terug op het jaar 2024 met de nieuwe Het aanzien van ‘Het aanzien is de baas van de geschiedenis.’ NRC In Het aanzien van 2024 geeft Lukas Spee een compleet en toegankelijk overzicht van twaalf maanden wereldnieuws zoals we dat van Het aanzien van gewend zijn: direct, verhelderend en met humor. De opvallendste nieuwsverhalen uit binnen- en buitenland komen aan bod, voorzien van de beste foto’s. Naast wereldschokkende gebeurtenissen ook ruimschoots aandacht voor rages, sport en cultuur. Een greep uit de inhoud: Helft van de wereldbevolking naar de stembus Belgisch cordon sanitaire doorbroken Oud-premier Dries van Agt overleden Mark Rutte vertrekt naar de NAVO Conflict in het Midden-Oosten breidt zich uit Russische oppositieleider Aleksej Navalny overleden Pro-Palestijnse protesten Duizend dagen oorlog in Oekraïne Kabinet-Schoof treedt aan Rechtszaak tegen Ali B Oekraïense troepen trekken Russische regio Koersk binnen Joost Klein gediskwalificeerd op Eurovisie Songfestival Spanje wint EK voetbal in Duitsland Noodweer door hete zomer Paus Franciscus bezoekt België Olympische en Paralympische Spelen in Parijs Ophef over asielnood(maatregelen)wet Sluiting Groningse gaskraan Verdeeldheid binnen nieuwe Nederlandse coalitie Donald Trump overleeft aanslag en wordt herkozen Tweede Kamer bindt strijd aan met fatbikes Lukas Spee is schrijver en eindredacteur. Sinds enkele jaren is hij betrokken bij het schrijven en samenstellen van Het aanzien van en sinds de editie van 2023 heeft hij het stokje als auteur en samensteller definitief overgenomen van Han van Bree.

De Alteratie, de Februaristaking, de inhuldiging van koningin Beatrix, velen kennen Amsterdam van grote historische gebeurtenissen. Ons Amsterdam 750 jaar vertelt de stadsgeschiedenis zoals die eigenlijk nooit is verteld. Met honderden verhalen over onbekende Amsterdammers, over bijzondere plekken, over bezoekers, migranten, handelaars, wetenschappers, dominees, huisjesmelkers, arbeiders, scharrelaars en kapitalisten. Niet over de grote witte mannen met hun gesteven witte kragen van weleer, maar wel de zwarte buren van Rembrandt, de bouw van de Grieks-Orthodoxe kerk, de komst van een olifant naar de stad, de veldslag in Café Zincken tussen socialisten en de politie, en hoe de immigranten uit voormalig Nederlands-Indië in de jaren ’50 in Geuzenveld terecht kwamen (en de rock’n’roll meebrachten).

Een kraakheldere wake-upcall: we moeten nu weerstand bieden aan wereldwijd samenwerkende autocratieën. Wie denkt dat dictators alleen op hun eigen land gericht zijn, heeft het mis. Autocratieën als Rusland en China wisselen onderling kennis en middelen uit. Corrupte bedrijven in het ene land doen zaken met corrupte bedrijven in het andere land en het ene nationale politiekorps traint en bewapent het andere. Bovendien verkondigen de autocratische regimes dezelfde boodschap over de gevaren van de westerse democratie. Deze groep landen functioneert als een concern van verschillende bedrijven: Autocratie bv. De autocratieën hangen verschillende ideologieën aan maar de leiders delen een onstilbare honger naar macht en welvaart die in veel gevallen voor het welzijn van de eigen bevolking gaat. Applebaum werpt licht op de prangendste geopolitieke kwestie van deze tijd en wijst ons op wat democratische landen te doen staat om dit wereldwijde netwerk van dictators een halt toe te roepen. Over De schemering van de democratie: ‘Een razend actueel boek, politiek en tegelijk intens persoonlijk.’ – Geert Mak Over IJzeren gordijn: 'Voor Westerse lezers geldt: door zo'n inzichtelijk boek over destructie, blijkt opnieuw wat het beschermen waard is - en hoe.' - vier sterren, de Volkskrant

Een nieuwe reeks van de makers van de populairste geschiedenispodcast Iedereen heeft wel een oom, vader, vriendin of collega die dol is op smeuïge geschiedenisverhalen. Over excentrieke koningen bijvoorbeeld, of heldendaden van gewone mensen. In hun populaire podcast Alle Geschiedenis Ooit vervullen Arco Gnocchi, Nynke de Jong, Thom Aalmoes en Andrea Huntjens precies die rol. Iedere week gaan zij op zoek naar de beste verhalen, en behandelen ze echt alle geschiedenis ooit. In Alle Geschiedenis Ooit - Nederland, het eerste deel uit de reeks, nemen ze je mee door de hoogtepunten uit de Nederlandse geschiedenis. Van Indorock tot Julius Caesar en van een mislukte revolutie tot de uitvinding van xtc. Hét ideale cadeauboek voor geschiedenisliefhebbers! Een greep uit de onderwerpen: Nederlandse hiphop De keer dat Nederlanders hun premier opaten Het turfschip van Breda De uitvinding van de kapsalon De Nederlandse heksenvervolging De tulpenmanie Arco Gnocchi, Nynke de Jong, Thom Aalmoes en Andrea Huntjens hebben alle vier een liefde voor geschiedenis, van lokale verhalen tot de Tweede Wereldoorlog en revoluties. Samen maken ze Alle Geschiedenis Ooit, waarin écht alles aan bod komt, van de Spice Girls tot Adolf Hitler. Nynke de Jong is daarnaast schrijver en columnist. Arco Gnocchi is groot Ajacied en maakt ook de podcast Pak Schaal. Thom Aalmoes is redacteur en podcastmaker. Andrea Huntjens is historicus en podcastmaker van Radio Oranje.

Na zijn internationaal geprezen bestseller De Bourgondiërs maakt Bart Van Loo een nooit eerder ondernomen tijdreis naar het decor van ons ontstaansverhaal. Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt hij door de Lage Landen. Tussen Brugge en Bergen op Zoom, Gent en Gouda, Namen en Nijmegen componeert Van Loo een alternatieve oergeschiedenis van onze gewesten, die meer is dan het verhaal van Holland en Vlaanderen alleen. Vervolgens trekt hij door Frankrijk, Zwitserland en natuurlijk de Bourgogne zelf en wordt duidelijk dat dit epos ook Europese geschiedenis van de bovenste plank is.Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in. Stoute schoenen vormt het prachtige sluitstuk van zijn monumentale Bourgondische diptiek die begon met De Bourgondiërs, een bijna 1500 pagina’s tellend tweeluik waarin hij even wervelend als gedetailleerd uit de doeken doet hoe in onze contreien aan het einde van de middeleeuwen uit verbrokkeling een vorm van eenheid ontstond.

In Duizend jaar weer, wind, en water in de Lage Landen, deel 8, geven Jan Buisman en Sebastiaan Cobelens een indrukwekkend en zeer gedetailleerd overzicht van het weer in de noordelijke en zuidelijke Nederlanden, in de periode 1825-1850. Het is het nieuwste deel van de hoog gewaardeerde reeks, die Buisman (1925-2024) in de jaren negentig begon, waarin hij vanuit verschillende bronnen het weer van jaar tot jaar reconstrueert. Deel 8 brengt ons aan het slot van de Kleine IJstijd: strenge winters brengen ellende met zich mee, overstromingen teisteren de bewoners en hagelbuien verwoesten complete oogsten. Nederland gaat door zware tijden, met de oorlog tegen België en grote financiële tekorten. Tegelijk staat Nederland aan de vooravond van industrialisatie en modernisering en krijgen mensen steeds meer invloed op hun omgeving. Hoewel velen denken dat het niet mogelijk is, is hoogleraar Buys Ballot ervan overtuigd dat we eindelijk antwoord kunnen geven op de eeuwenoude vraag: wat voor weer wordt het? Opnieuw een schitterend deel in de reeks waar de liefhebbers reikhalzend naar hebben uitgekeken. Jan Buisman (1925-2024) was historisch geograaf. Hij werkte sinds jaren met grote vasthoudendheid aan zijn grote reeks over de geschiedenis van het weer, en is door de jaren heen meerdere malen onderscheiden. Sebastiaan Cobelens (1973) studeerde Economie en Sociaal-culturele wetenschappen. Hij schrijft weerhistorische artikelen voor De Weerspiegel en Het Weer Magazine, en was coauteur van het boek Echte winters. Het winterlandschap in de negentiende eeuw. Ook geeft hij regelmatig lezingen over weer en historie. Hij zal de reeks in de toekomst voortzetten.

MIJN EERSTE 18 JAAR; GEBOREN IN 1975 De jaren van 1975 tot 1993 Mijn Eerste 18 Jaar is hét boek vol met ‘oh ja!’-momenten. Droom weg bij alle hoogtepunten uit jouw jeugd. Zo beleef je de meest spraakmakende momenten uit de eerste 18 jaar van jouw leven opnieuw. Aan welke hits, films en tv-programma’s heb je mooie herinneringen? Hoe was de mode toen, het straatbeeld en de rages? Welke sporthelden zijn je bijgebleven? En wat was het nieuws waar iedereen het over had? Mijn Eerste 18 Jaar staat boordevol jeugdsentiment. Met maar liefst 182 pagina’s aan kleurrijke foto’s, anekdotes en iconische beelden uit jouw jonge jaren. Ook hebben we per jaar de grootste hits voor je verzameld. Scan de code en beluister jouw hits. Begin met bladeren en herbeleef je jeugd!

MIJN EERSTE 18 JAAR; GEBOREN IN 1945 De jaren van 1945 tot 1963 Mijn Eerste 18 Jaar is hét boek vol met ‘oh ja!’-momenten. Droom weg bij alle hoogtepunten uit jouw jeugd. Zo beleef je de meest spraakmakende momenten uit de eerste 18 jaar van jouw leven opnieuw. Aan welke hits, films en tv-programma’s heb je mooie herinneringen? Hoe was de mode toen, het straatbeeld en de rages? Welke sporthelden zijn je bijgebleven? En wat was het nieuws waar iedereen het over had? Mijn Eerste 18 Jaar staat boordevol jeugdsentiment. Met maar liefst 182 pagina’s aan kleurrijke foto’s, anekdotes en iconische beelden uit jouw jonge jaren. Ook hebben we per jaar de grootste hits voor je verzameld. Scan de code en beluister jouw hits. Begin met bladeren en herbeleef je jeugd!

Atlantis is wellicht het best gekende verhaal uit de Griekse Oudheid. Sinds vele eeuwen nestelt de mythe zich in het collectieve geheugen van de Westerse wereld. Atlantis is al door tientallen generaties onderzocht en 'gevonden', ondanks het totale gebrek aan wetenschappelijk bewijs. Dit boek ontmaskert de vele theorieën die worden gepresenteerd als gedegen wetenschappelijk onderzoek en laat zien hoe wensdromen, misinterpretaties en commerciële belangen de mythe in stand houden. Met scherpe argumenten en gedegen analyse onthult deze kritische studie waarom Atlantis niets meer is dan een hardnekkige fantasie—en hoe de obsessie ervoor meer zegt over onszelf dan over een verzonken beschaving.

Lie Alma-Heijnen (1909-1990) raakte als jonge onderwijzeres uit de arme Drentse veenstreek overtuigd van het socialisme als antwoord op de enorme armoede en ongelijkheid die ze om zich heen zag. De opkomst van het fascisme in Duitsland versterkte die overtuiging en bracht haar uiteindelijk bij de vredesbeweging en later het communisme. Vanwege haar talent voor het houden van redevoeringen groeide Alma-Heijnen in korte tijd uit tot een bekend gezicht in de links-activistische, antifascistische beweging, waar ze ook haar latere man, de kunstenaar Peter Alma, leerde kennen. Haar positie als voorzitter van de Nederlandse afdeling van het communistische Wereld Vrouwen Comite tegen Oorlog en Fascisme bracht haar midden in de internationale, communistische vrouwenvredespolitiek van de jaren dertig. De rol van vrouwen in de geschiedenis is lang onderbelicht gebleven. Het leven van Lie Alma-Heijnen is exemplarisch voor het leven van veel andere vrouwen in de jaren dertig: de oorlogsdreiging, het opkomende fascisme, de economische crisis, de bezuinigingspolitiek van het kabinet-Colijn en de gevolgen hiervan voor vrouwen. Haar biografie biedt hiermee een nieuwe invalshoek op de Nederlandse politiek en haar sociale geschiedenis. Seran de Leede is verbonden aan de Universiteit Leiden en houdt zich bezig met onderzoek naar vrouwen in de context van politiek geweld.

In Zuid-Afrika is een collectie te bewonderen van een Nederlandse collaborateur. Na de Tweede Wereldoorlog verscheepte Jacob van Tilburg bijna honderd kisten met kunstobjecten naar zijn nieuwe thuisland, waaronder zelfs een Rembrandt. Maar achter deze fraaie verzameling schuilt een menselijk drama. In De kunst van het verraad laat Anne-Lot Hoek niet eerder gehoorde stemmen klinken uit een van de 485.000 dossiers over ‘foute Nederlanders’ die vanaf 2025 vrijkomen. Verrijkt met de verslagen van laatste getuigen vertelt ze een aangrijpend verhaal over hebzucht en bedrog, over verkeerde keuzes in oorlogstijd en de verstrekkende gevolgen daarvan voor de levens van anderen. Ze laat zien dat de discussie rond de collectie nauw samenhangt met de morele ijkpunten in een samenleving, en met het postkoloniale debat, hier en in Zuid-Afrika.

Nederland was in de jaren dertig kort een land van hoop voor Duitse Joden die op de vlucht gingen voor het nationaalsocialisme. Maar teleurgestelde verwachtingen en hernieuwde vervolging bepaalden hier hun nieuwe bestaan. Het antisemitische beleid van het Derde Rijk maakte dat honderdduizenden Joden in de jaren dertig van de vorige eeuw Duitsland ontvluchtten. Velen van hen vonden tijdelijk onderdak in het naburige Nederland. Een nieuw leven opbouwen was moeilijk en degenen die niet verder trokken, waren na de invasie van de Wehrmacht in mei 1940 opnieuw overgeleverd aan de vervolging door de nationaalsocialisten. Duizenden werden gedeporteerd en vermoord in de daaropvolgende jaren. Christine Kausch kijkt in detail naar het leven en de ervaringen van Joodse vluchtelingen tussen 1933 en 1945 aan de hand van honderden persoonlijke documenten en talrijke andere bronnen. Hoe werden de vluchtelingen hier ontvangen, hoe ervoeren ze de hernieuwde vervolgingen en hoe handelden Nederlandse overheden en burgers tijdens de bezetting? Kausch levert met haar boek een belangrijke bijdrage aan de Joodse, Nederlandse en Duitse geschiedenis.

Op 19 januari 1942 werd het Nederlandse koopvaardijschip Van Imhoff voor de kust van Sumatra gebombardeerd door een Japans vliegtuig, waarna het in de golven verdween. Aan boord bevonden zich bijna vijfhonderd in Nederlands-Indie woonachtige Duitse mannen die aan het begin van de oorlog door de Nederlandse koloniale overheid waren geïnterneerd. De bewakers en de bemanning van de Van Imhoff brachten zichzelf in veiligheid, zonder zich te bekommeren om de in het ruim opgesloten Duitsers. 411 van hen kwamen om het leven. De ramp met de Van Imhoff vertelt het verhaal van deze mannen: hoe zij als vijandelijke onderdanen werden geïnterneerd aan het begin van de oorlog, en hoe hun levens eindigden ten tijde van die verschrikkelijke ramp die plaatsvond tijdens de oorlog tegen Japan in de Pacific. Het boek geeft bovendien een duidelijk beeld van de Duitse gemeenschap in Indonesië vóór de Tweede Wereldoorlog en van de nasleep van de ramp met het koopvaardijschip. Hoe ging de Nederlandse overheid daarmee om? Hoe verliep het debat over schuld en verantwoordelijkheid? En hoe verging het de gezinsleden van de omgekomen mannen? Alle drie de auteurs zijn verbonden aan het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) in Den Haag.

Van Frans Timmermans en Joop den Uyl tot koningin Wilhelmina, Cleveringa, Colijn, Kuyper en Domela Nieuwenhuis zijn er bekende speeches. Van Mark Rutte tot Thorbecke waren er heel goede of heel handige debaters. Er is weinig over geschreven. Dit is het eerste boek over de geschiedenis van politieke redenaars en debat in Nederland, vanaf het eerste Nederlandse parlement uit 1796, tot de coronacrisis en de slavernijexcuses van de laatste jaren. We zijn de indrukwekkende redes vergeten van Henriette Roland Holst en koningin Juliana en we weten niet meer hoe de Tweede Wereldoorlog de spreekcultuur van Nederland gestempeld heeft. De rustige speeches van premiers en politieke bestuurders bepalen de herinnering, maar het beroep op emoties en moreel besef van veel sprekers overtrof clichés over preektoon en domineesretoriek. Wie de politiek wil begrijpen, kan niet om het gebruik van de woorden heen. Hoe spraken bestuurders, met welke taal probeerden nieuwkomers de weg naar de politiek te vinden, hoort Akwasi in dit boek? Hier klinken hun woorden.Over Sprekende politiek:‘Deze heldere, rijke en erudiete studie is verplichte lectuur voor elke politicus en een aanrader voor elke moderne kiezer.’NRCOver Van regentenmentaliteit tot populisme: ‘Te Veldes boek is een oefening in slow writing die inviteert tot slow reading.’NRC‘Doorgaans zie je de samenhang [tussen oud werk] pas als bij het afscheid van een hoogleraar zijn beste stukken worden gebundeld, maar Te Velde maakt dat nu al mee, krap vier jaar na zijn aantreden als hoogleraar. Het is typerend voor de consistentie in zijn denken, maar ook voor de superieur heldere wijze waarop hij zijn onderzoek naar paden stuurt die nog niet platgetreden zijn.’Historisch NieuwsbladHenk te Velde is hoogleraar Nederlandse geschiedenis in Leiden. Hij schreef over de politieke cultuur in Nederland en West-Europa boeken als Stijlen van leiderschap, Van regentenmentaliteit tot populisme en Sprekende politiek. Dit boek is het resultaat van een jarenlange vertrouwdheid met de geschiedenis van politiek in Nederland.

Tot 1815 waren Europeanen hun leven niet zeker op de Middellandse Zee. Rovers uit Noord-Afrika maakten de wateren onveilig en joegen ijverig op schepen, ook onder de Nederlandse vlag. De gevaren waren serieus: zeelui konden eindigen als slaven in Algiers, Tunis en Tripoli. Lange tijd stonden Europeanen machteloos, totdat ze besloten om samen te gaan werken. Na de ondergang van Napoleon trokken de staten van Europa ten strijde tegen de gedeelde dreiging van de Barbarijse Kust, een samenwerking waar de Middellandse Zee voorgoed door zou veranderen. Nederland speelde hierbij een vrijwel vergeten sleutelrol: mondige kapiteinsvrouwen in Vlaardingen, verhitte commandanten van de Koninklijke Marine en angstige kooplui uit Amsterdam namen het voortouw bij de bestrijding van piraterij. In De laatste dagen van Barbarije volgt Erik de Lange hun koers langs gedeelde bombardementen, desastreuze zeeslagen, wankele allianties en de belangrijkste koloniale invasie van de negentiende eeuw. Wat voor Europeanen draaide om veiligheid op zee, bleek langs de Barbarijse Kust het begin van een nieuw, verwoestend imperialisme.Erik de Lange is als universitair docent in de Geschiedenis van de internationale betrekkingen verbonden aan de Universiteit Utrecht. Hij werkte als gastonderzoeker bij King’s College in Londen en ontving een onderzoeksbeurs van Yale University. Sinds 2024 is hij lid van het Nederlandse comité voor het VN Oceaandecennium. Zijn onderzoek gaat over de omgang met de zee in het internationaal recht en de internationale betrekkingen.

Nu de mens voor het eerst in de geschiedenis rondloopt met een machine in de broekzak, in de vorm van een smartphone, rijst de vraag of dit ooit de bedoeling was. Kunnen we de gevolgen wel overzien? En waar komt die menselijke behoefte naar de machine eigenlijk vandaan? Welke hoop had en heeft de mens voor de machine? En worden die verwachtingen waargemaakt? In Mens en machine gaat journalist en historicus Roderick Nieuwenhuis terug tot de eerste machinedenkers uit de vroege zestiende eeuw, om via de industriële revolutie weer in het nu te belanden. Hij onderzoekt hoe de ogenschijnlijk onstuitbare opmars van de machine in de afgelopen eeuwen door de mens is beoordeeld en verwerkt. Daarbij maakt hij gebruik van de vele verschillende cultuurproducten die in de afgelopen vierhonderd jaar door schrijvers, filosofen en kunstenaars over de machine zijn gemaakt. Het doel is antwoord te krijgen op de vraag die de mensheid bezighoudt sinds de klassieke oudheid en de mythe van Prometheus: komt de machine ons helpen of gaat hij ons vervangen? Over Een simpel leven: 'Inzichtelijk en erg vlot geschreven.' - NRC 'Een erudiete verkenning van ons verlangen naar eenvoud.' Katja de Bruin in VPRO Gids

Een nieuwe reeks van de makers van de populairste geschiedenispodcast Iedereen heeft wel een oom, vader, vriendin of collega die dol is op smeuïge geschiedenisverhalen. Over excentrieke koningen bijvoorbeeld, of heldendaden van gewone mensen. In hun populaire podcast Alle Geschiedenis Ooit vervullen Arco Gnocchi, Nynke de Jong, Thom Aalmoes en Andrea Huntjens precies die rol. Iedere week gaan zij op zoek naar de beste verhalen, en behandelen ze echt alle geschiedenis ooit. In Alle Geschiedenis Ooit - Nederland, het eerste deel uit de reeks, nemen ze je mee door de hoogtepunten uit de Nederlandse geschiedenis. Van Indorock tot Julius Caesar en van een mislukte revolutie tot de uitvinding van xtc. Hét ideale cadeauboek voor geschiedenisliefhebbers! Een greep uit de onderwerpen: Nederlandse hiphop De keer dat Nederlanders hun premier opaten Het turfschip van Breda De uitvinding van de kapsalon De Nederlandse heksenvervolging De tulpenmanie Arco Gnocchi, Nynke de Jong, Thom Aalmoes en Andrea Huntjens hebben alle vier een liefde voor geschiedenis, van lokale verhalen tot de Tweede Wereldoorlog en revoluties. Samen maken ze Alle Geschiedenis Ooit, waarin écht alles aan bod komt, van de Spice Girls tot Adolf Hitler. Nynke de Jong is daarnaast schrijver en columnist. Arco Gnocchi is groot Ajacied en maakt ook de podcast Pak Schaal. Thom Aalmoes is redacteur en podcastmaker. Andrea Huntjens is historicus en podcastmaker van Radio Oranje.

Compleet overzicht van oorlogvoering, van de oudheid tot OekraïneVan oprukkende Romeinse legioenen tot listige cyberaanvallen, van de Chinese eenheidsstrijd van keizer Qin tot WOI en WOII en de oorlog in Oekraïne. In deze unieke Infographics worden alle grote vragen over de militaire wereldgeschiedenis op een originele manier besproken en verbeeld. Hoe waren de legers opgebouwd en met welke wapens werd er gevochten? Met welk doel werden de oorlogen gevoerd? Wat waren de grote veranderingen in oorlogvoering in de afgelopen 3000 jaar? Dit boek geeft een volledig overzicht van de belangrijkste militaire strategieën en tactieken. In elk hoofdstuk wordt een cruciale periode uit de militaire geschiedenis behandeld. Ook biedt het een interessante kijk op de technologische ontwikkeling: van stenen wapens in de oudheid tot het atoom, de drone en fake news in onze tijd. In een aantal thematische hoofdstukken wordt ingezoomd op onder meer vrouwen in de oorlog, de financiering van oorlog en de effecten van oorlog op landschap en milieu.Een must have voor iedere liefhebber van militaire geschiedenis.

‘Morgen bij het aanbreken van de dag, je begrijpt me wel’. Dit bericht stuurt de Nederlandse defensieattaché in Berlijn Bert Sas in de avond van 9 mei 1940 naar de Nederlandse legerleiding in Den Haag. Sas heeft het bij het rechte eind. Slechts een paar uur later vallen de eerste bommen op Nederlands grondgebied en steken Duitse militairen de grens over. De neutraliteit is geschonden. Nederland is in oorlog. De strijd heeft veel gezichten. Soms geven Nederlandse militairen zich zonder slag of stoot over. Op andere plekken bieden zij fel weerstand. Na het bombardement op Rotterdam op 14 mei is het verzet gebroken. Nederland capituleert. Alleen Zeeland vecht nog door, maar ook in deze provincie worden de wapens al snel daarna neergelegd. De oorlogshandelingen nemen uiteindelijk amper een week in beslag. En ineens was het oorlog. Mei 1940 in beeld neemt de lezer mee terug in naar deze traumatische meidagen van 1940. Aan de hand van uniek beeld- en kaartmateriaal wordt de strijd op begrijpelijke en toegankelijke wijze verteld. Veel komt aan bod: de mobilisatietijd, strijd in alle delen van het land, de oorlog op zee en in de lucht en ten slotte de capitulatie en de eerste bezettingsweken. Het brengt die traumatische dagen in mei 1940 weer heel dichtbij.

Dit boek neemt je mee op reis. Naar minder bekende landen en regio’s als Andorra, Beieren, de Faeroer, Friesland, Gibraltar, Liechtenstein, Monaco en Wales, maar ook naar het het eiland waar geen enkele kat een staart heeft en het eiland waar geen enkele vrouw voet aan wal mag zetten. We bezoeken de Ch’ti die hun met kaas belegde boterham ’s morgens in de koffie met chicorei dopen, en de Samen die absoluut nooit meer als Lappen willen aangesproken worden. We ontdekken waarom de Liechtensteinse vorst elk jaar op 15 augustus al zijn landgenoten op een kaas- en wijnavond trakteert, waarom de drukst bezochte apotheek ter wereld in Vaticaanstad ligt, waarom de San Marinezen maar liefst 18 klinkers in hun lokaal dialect hebben, en wat er in Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch te beleven valt. In dit verrassende boek ontdekt u een onbekend Europa.

Ik voel me als mens verplicht tegenover mijn medemensen om mijn mening te uiten en religieuze leugenachtigheden te veroordelen, omdat ik van mening ben dat mijn onverschilligheid voor het lijden van anderen mij net zo schuldig maakt als degenen die verantwoordelijk zijn voor het lijden van anderen, en daarom is het beste wat ik kan doen degenen te veroordelen en te beschamen die er plezier in scheppen mensen te misbruiken die religies als een predicaat gebruiken.

‘Wij willen onze tegenstanders niet een beetje afbreuk doen of hen een beentje lichten. Wij willen hen enkel maar vernietigen.’ Dit was de officiële toon van de publicaties van Anton Musserts Nederlandsche Nationaal-Socialistische Uitgeverij NENASU. De propagandamachine van de NSB gaf naast de weekkrant Volk en Vaderland boeken, brochures en andere periodieken uit. Mussert verdiende tonnen met zijn uitgeversactiviteiten. Zwarte propaganda laat NSB’ers zelf aan het woord om de politieke geschiedenis van hun beweging en de uitgeverij te schetsen. De honderden citaten van voor- en tegenstanders plaatsen de lezer midden in het politieke debat van de periode tussen 1934 en 1945. Daarbij komen de intriges, belastingontduiking, machtsmisbruik en zelfs zwarte handel in drukpapier aan de orde. Terwijl NSB’ers verzetsstrijders opspoorden en sneuvelden aan het oostfront verschenen verzetskranten op door NENASU verkocht papier. Wat waren de concrete politieke standpunten van Musserts beweging? Hoe antisemitisch was de NSB? Het onderzoek van de schrijver onthult aan de hand van NENASU-publicaties dat de NSB veel radicaler was dan bepaalde moderne historici doen geloven.

Nooit heeft ze erover willen praten, maar in Oorlogsliefde doet ze eindelijk een boekje open. Zij hield van hem en ze wasm ervan overtuigd dat hij van haar hield. Zij was nog geen twintig, hij was twaalf jaar ouder en een charmante en vermogende baron die aan de goede kant stond. Dacht zij. Zijn verhalen kon ze niet controleren; het was oorlog. Het was te mooi om waar te zijn, dacht Corrie. Ze had gelijk. Anton van der Waals leverde talloze verzetslieden aan de Duitse bezetters uit, hij deinsde niet terug voor moord, maar hij zorgde goed voor zijn Corrie. En zij genoot. Tot de twijfel toesloeg en ze het vermoeden kreeg dat hij dubbelspel speelde en misschien een bedrieger, een verrader was. Maar toen kon ze niet meer terug. Sterker nog, ze moest zijn spel meespelen.

In Europa kent bijna niemand hem. Toch hoort Harry Hopkins bij de handvol mensen die bepalend waren voor het lot van ons continent en van ons land. Hopkins was een voormalige welzijnswerker in de armste buurten van New York. Uiteindelijk werd hij de rechterhand van president Roosevelt, raakte bevriend met Churchill en onderhandelde met Stalin. Hij werd de stuwende kracht achter de New Deal en, na 1940, achter het geallieerde bondgenootschap dat uiteindelijk nazi-Duitsland op de knieën kreeg. Het wervelende Wisselwachter gaat over de grote politieke bewegingen van de jaren dertig en veertig, over gecompliceerde onderhandelingen tussen de grootmachten en, altijd weer, botsende belangen. Tegelijk vertelt Geert Mak een intieme geschiedenis van een politieke familie, de vrouwen en mannen die in die jaren het Witte Huis bevolkten, van de uitgesproken Eleanor Roosevelt en haar vriendinnen tot de slimme alleskunner Missy LeHand, de secretaresse en tweede echtgenote van de president. Op ongekende wijze schetst Mak het beeld van een tijd vol dilemmas over democratie, economie en oor- log. Het zijn vraagstukken die ons, in deze jaren, maar al te bekend voorkomen.

Kees Jan Dellebeke werkte bijna veertig jaar als inlichtingenman bij de AIVD, voorheen de BVD. Hij was tijdens de treinkapingen in de jaren 1970 bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de selectie van agenten en informanten uit de Molukse gemeenschap. En tot aan de val van de Berlijnse Muur analyseerde hij de spionagepraktijken van geheime diensten van de Oostbloklanden. In Niet alles blijft geheim haalt Dellebeke uitvoerig herinneringen op aan zijn undercoveractiviteiten. Zo begeleidde hij special agents en bouwde hij informatienetwerken op. Uit zijn ontboezemingen blijkt dat het geheime werk in het buitenland gevaarlijker is dan menigeen kan bedenken. Wat is de impact van het werken bij een geheime dienst op je privéleven? Hoe open kan en mag je zijn over de werkzaamheden van de BVD/AIVD? Hou je ook voor vrienden geheim waar je werkt? Wat mag je aan je gezinsleden vertellen? Hoe reis je incognito de wereld over? In zijn meeslepende memoires geeft Kees Jan Dellebeke een onthullend inkijkje in de mens achter de spion.   Kees Jan Dellebeke (1951) werkte van 1973 tot 2012 voor de AIVD in verschillende binnen- en buitenfuncties. Na zijn pensioen gaf hij in diverse media zijn opinie over de veiligheidsproblematiek. Zo was hij te horen in de podcastserie Dossier AIVD.

Onzichtbare Jaren is het openhartige portret van een Joodse familie in Nederland die gebukt ging onder de bezetting van de nazi’s, geconfronteerd werd met een dreigende deportatie en weigerde daaraan mee te werken. Naarmate de nazi’s hun greep op het Joodse volksdeel verstevigden, hadden de familieleden van Daphne Geismar zich al stukje bij beetje uit het openbare leven moeten terugtrekken: alles was hen verboden, van het rijden op een fiets tot het hebben van een baan. Omdat ze de moordzuchtige bedoelingen van de bezetters goed aanvoelden, besloten ze uiteen te gaan en onder te duiken. Ouders en kinderen raakten van elkaar gescheiden en leefden jarenlang in isolement, achter een kerkorgel, in een kruipruimte of gewoon in het volle zicht. Door citaten uit brieven, dagboeken en interviews met elkaar te vervlechten vertelt Geismar het verhaal van haar ouders, grootouders, tantes en ooms in hun eigen bewoordingen, aangevuld met een ware schat aan foto’s en illustraties. Het gedetailleerde relaas van deze familie werpt een nieuw licht op de wreedheid van de Holocaust en de ervaringen van de overlevenden, en houdt ons voor hoe we weerstand kunnen bieden aan onmenselijke omstandigheden.

Als herinnering voor later: Duitse soldaten fotografeerden Nederland 1940-1945 Na het succesvolle Nach Holland brengt Gerard Groeneveld opnieuw een fotoboek met veel ongepubliceerde Duitse privéopnamen. Maakten Duitse soldaten tijdens de aanval op Nederland in mei 1940 al veelvuldig gebruik van hun fotocamera, tijdens de bezetting nam hun lust tot fotograferen nog meer toe. Zo hielden ze hun herinneringen vast voor later en konden ze via hun kiekjes met familie en naasten thuis communiceren. Lange tijd bleven deze privébeelden verborgen, maar inmiddels kwamen deze foto’s via de commercie in het zicht van historici, verzamelaars en musea. Met het verstrijken van de tijd verkregen de beelden een ongekende historische waarde. De toeschouwer krijgt hiermee een unieke kans om via de lens van de Duitse soldaten mee te kijken naar een bewogen tijd, die tot op de dag van vandaag nazindert in onze collectieve herinnering. We zien op de foto’s de Duitsers Nederland binnentrekken, het land overnemen en er langzamerhand steeds meer vertrouwd raken, de camera binnen handbereik. Beelden waarin de oorlog van zich laat spreken, maar ook van vertier, contacten met de burgerbevolking, met de kinderen en de meisjes. Beelden van een ogenschijnlijke onschuld, die al snel plaatsmaken voor een dreigende werkelijkheid